Ik heb geen pasklaar antwoord op de vraag van dochterlief wat mijn voornemens voor het nieuwe jaar zijn. Dat een voornemen bij het begin van een jaar hoort vind ik sowieso een verkeerd uitgangspunt. ‘Wees iedere ochtend weer bereid om opnieuw te beginnen’ was mijn kalenderwijsheid uit 2020. Iedere ochtend kan een nieuwe dag, een nieuw jaar of een nieuw leven zijn. Een nieuwe poging tot iets.
Opnieuw beginnen houdt ook in dat je iets achter je laat. Dat was wat ik vorig jaar deed. Ik liet mijn werk achter me. Hoewel dat geen echt voornemen was. Bij voornemens weet je wat je wil bereiken. Ik wist niet wat ik precies zou kunnen bereiken door mijn werk achter me te laten. Uitgezonderd een slankere rekening. Wat ik wel voor ogen had was het feit dat ik het leven anders wilde beleven. Samen met de mensen rondom me. Alleen wist ik niet hoe. Want niemand die ik ken deed het me voor. Ik wist niet of er een boek over werd geschreven. En als dat zo was zou ik het niet lezen. Ik ging het zelf uitzoeken. De tijd die vrij kwam zou ik hiervoor gebruiken.
Dat die extra vrije tijd relatief was werd me snel duidelijk. Joke Hermsen had me inzicht gegeven in hoe we de kloktijd als mens uitvonden en hoe we tijd op een andere manier kunnen benaderen. Ik deed er toch enkele maanden over om af te kicken van die tijd. Uiteindelijk kon ik ermee om dat de wijzers van onze wandklok in de keuken steeds op vijf voor twaalf stonden. En dat niemand van ons drie de tijd nam om er iets aan te doen. Misschien omdat dat net verloren tijd was. Het vreemde aan de klok was dat ze wel nog het tikkend geluid maakte. Alsof ze wilde aangeven dat het leven verder gaat, maar zonder druk van de op de tijd wijzende wijzers.
Ook het verdwijnen van de klok op de nieuwe digicorder – die jarenlang als een tikkende tijdbom iedere minuut die we nodig hadden om ons ’s ochtends klaar te stomen aftelde en waarbij ik het was die ontplofte om klokslag acht uur en niet de digicorder – had ik overleefd. Dat dochterlief veel gelukkiger is zonder tijdsdruk hadden we het afgelopen jaar aan den lijve ondervonden. Toen haar sprekende klok niet meer werd opgewonden.
Uiteindelijk ben ik de tijd gaan ervaren als een circulair patroon waarin de seizoenen elkaar afwisselen. En niet meer als lineaire tijdslijn. Daardoor was er geen jaarovergang op 1 januari 2021. En zijn voornemens dus overbodig.
Toch hebben we als mens een lineaire toekomst met een begin en eindpunt binnen die cirkelbeweging van de zon om de aarde. Die toekomst kan heel onvoorspelbaar zijn en een grote flexibiliteit van ons vragen. Wat niet altijd eenvoudig is. Maar binnen die toekomst zijn de seizoenen wel voorspelbaar. En dat zorgt voor rust.
Ik weet dus dat ik dit jaar storm mag verwachten in de herfst. Sneeuw in de winter. Mijn nestdrang zal verwelkomen in de lente. Me uiteindelijk zal neerleggen bij de hete zomer. En wanneer ik mezelf betrap op het toemeten van een onzekere toekomst – omdat ik mijn tijdsbesteding niet kan spiegelen aan wat mensen rondom me doen – weet ik dat ik een seizoen achter me zal kunnen laten. Zodat ik me net als de natuur kan hullen in een ander kleedje. Mijn oude ik kan vervangen door een andere. En iedere cyclus kan afsluiten met een ritueel.
Ik antwoord dochterlief dat ik maar één voornemen heb. Het voorbije jaar achter me laten zonder spijt, wrok of teleurstelling. En het dit jaar precies op dezelfde manier doen. Bewust. Van het feit dat ik iedere ochtend opnieuw kan beginnen. Met wat ik bezig was.